Festiwal Moniuszki, zainicjowany w 2023 roku, to propozycja, która nawiązuje do bogatej historii poznańskiej sceny. Teatr Wielki przez lata działalności był organizatorem wielu wydarzeń festiwalowych, m.in. znanych w całej Polsce Poznańskich Dni Verdiego czy eksponującego polsko-niemieckie związki muzyczne Festiwalu Hoffmannowskiego.

Od 27 września do 8 listopada 2025 Poznań rozbrzmiewać będzie nie tylko kompozycjami Stanisława Moniuszki, ale również jego ucznia, Zygmunta Noskowskiego oraz Karola Szymanowskiego, który m.in. u Nowskiego zdobywał kompozytorskie szlify. Dorobek tych twórców łączy nieuchwytna sieć wzajemnych relacji oraz bogactwo inwencji artystycznej. Prezentacja różnorodności muzycznej ekspresji polskich kompozytorów to jedno z najistotniejszych założeń festiwalu.

Trzecią edycję festiwalu otworzy koncertowe wykonanie opery Wyrok Zygmunta Noskowskiego, skomponowanej na podstawie dramatu Ksenia Aurelego Urbańskiego. Będzie to pierwsza prezentacja dzieła na scenie pod Pegazem. Fabuła dramatu dotyka werystycznego toposu zdrady, jednak tutaj aspekt niewierności wykracza poza sferę osobistej tragedii małżeńskiej: zostaje wpisany w kontekst greckich walk o niepodległość i rozgrywa się na płaszczyźnie społecznych przemian. W muzyce Noskowski zachował lokalny koloryt wykorzystując autentyczne motywy greckie, z charakterystycznymi sekwencjami melodyczno-rytmicznymi. Miłość, pragnienie wolności, poczucie sprawiedliwości – to wszystko wybrzmi w Wyroku. W parii Angelosa wystąpi Szymon Mechliński, jeden z najbardziej wszechstronnych barytonów młodego pokolenia, niestrudzony badacz spuścizny artystycznej polskich kompozytorów XIX i XX wieku. W roli Kosty usłyszymy Piotra Buszewskiego, który z sukcesem występuje w nowojorskiej Metropolitan Opera, Royal Opera House w Londynie czy Staatsoper Hamburg. Solistów, chór i orkiestrę Teatru Wielkiego w Poznaniu poprowadzi Marta Kluczyńska (27.09.2025).

Festiwal będzie okazją do rozsmakowania się w bogactwie kameralistyki wokalnej. Najpiękniejsze pieśni Moniuszki, jego uczniów oraz kontynuatorów artystycznej myśli wykona znakomita mezzosopranistka Zuzanna Nalewajek – absolwentka Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, laureatka wielu prestiżowych nagród, w tym: nagrody specjalnej na XI Konkursie Moniuszkowskim w Warszawie, I nagrody na XII Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Klaudii Taev w Estonii, I nagrody na VI Międzynarodowym Konkursie Pieśni w Sofii oraz Nagrody Muzycznej im. Jana Kiepury w kategorii „najlepsza śpiewaczka” (2024). Artystce towarzyszyć będzie na fortepianie Michał Biel – jeden z najbardziej uznanych pianistów-kameralistów młodego pokolenia, absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach oraz słynnej Juilliard School w Nowym Jorku, stypendysta Marc and Eva Stern Fellowship (Festiwal Songfest w Los Angeles) oraz Jerome L. Greene Fellow (5.10.2025).

Głównym wydarzeniem festiwalu będzie premiera opery Hrabina Stanisława Moniuszki. Inscenizację spektaklu powierzono Karolinie Sofulak, reżyserce, która odważnie i bezkompromisowo szuka uniwersalnych treści w dziełach operowych, co mieliśmy okazję zobaczyć w Poznaniu wcześniej w Fauście, Albercie Herringu i Rusałce. Wizję Sofulak dopełnią: Dorota Karolczak (dekoracje), Ilona Binarsch (kostiumy), Katarzyna Tomala-Jedynak (kierownictwo muzyczne) oraz gwiazdy, chór i orkiestra Teatru Wielkiego w Poznaniu. Podtytułem trzyaktowej opery Moniuszki, dodanym przez reżyserkę, jest Sen Niepodległej Pol(s)ki. Czy zatem na operę patrona poznańskiego Teatru spojrzymy szerzej i odczytamy inaczej, niż tylko jako satyryczny komentarz zachowań społeczeństwa przełomu XVIII i XIX wieku, które bezkrytycznie poddawało się zagranicznym modom i obyczajom? Czy oglądając świat wykreowany przez Moniuszkę do libretta Włodzimierza Wolskiego odnajdziemy odpowiedzi na pytanie, czym jest tożsamość narodowa? Oraz jaka w jej tworzeniu była (i jest) rola kobiet? Przekonamy się już niebawem! (10.10.2025 – premiera, 11, 12, 14, 15, 16, 17.10.2025).

Podczas tegorocznej edycji festiwalu eksponujemy twórczość Zygmunta Noskowskiego – oprócz koncertowej odsłony Wyroku jego dzieła przybliżymy również najmłodszym melomanom. W ramach projektu najnajNOSKOWSKI usłyszymy fragmenty pieśni do słów Marii Konopnickiej, które pobudzą wyobraźnię, otworzą dzieci na świat dźwięków i zachęcą wspólnego nucenia Kukułeczki czy słynnej frazy Hu! hu! ha! Nasza zima zła! (18-19.10.2025).

W ramach festiwalowych spotkań z muzyką zapraszamy również na projekt gościnny Oj, Halino!, jeden z cyklu Speaking Concerts, który zostanie zaprezentowany przez Marcina Sompolińskiego i Orkiestrę Collegium F. Speaking Concerts to połączenie koncertu, wykładu, prezentacji multimedialnych i projekcji filmowych, który od przeszło dwóch dekad przyciąga wielbicieli niekonwencjonalnie prezentowanej historii muzyki. Stanisław Moniuszko był postacią intrygującą i niezwykle barwną, o czym po raz kolejny przypomni prof. Sompoliński opowiadając m.in. o tym, dlaczego nie pisał po francusku i z jakiego powodu tak lubił szczyty gór (19.10.2025).

Finałowym akordem Festiwalu Moniuszki 03 będzie koncertowe wykonanie jednej z najważniejszych oper XX wieku: Król Roger Karola Szymanowskiego. Hipnotyzujące muzyczne misterium, inspirowane antykiem i Orientem, narodziło się ze studiów kompozytora nad mitem dionizyjskim i lekturą dzieł Friedricha Nietzschego, Platona, Jacoba Burckhardta. Zanurzymy się w opowieść o ułudzie doczesności i poznamy dwoistość ludzkiej natury. Bogactwo muzycznego pejzażu, głęboka sensualność, połączenie wątków wielu kultur w zachwycający sposób oddają tęsknotę człowieka za bogiem i inspirują do coraz to nowych interpretacji. W tytułowej partii wystąpi doskonale znany poznańskiej publiczności Szymon Mechliński, Roksaną będzie Ruslana Koval, a Pastrzem – Andrzej Lampert Solistów, chór i orkiestrę Teatru Wielkiego w Poznaniu poprowadzi Maestro Jacek Kaspszyk (8.11.2025).

Będzie nowatorsko, będzie klasycznie, i dla najnajmłodszych, i dla tych, którzy ciekawi są koncertowych odsłon dzieł operowych – tych znanych i tych rzadziej prezentowanych oraz dla tych, którym szczególnie bliska jest kameralistka wokalna czy nietuzinkowe – i z przymrużeniem oka – podejście do muzyki. Z pewnością nie zabraknie artystycznych wzruszeń i inspiracji do zachwytu nad twórczością polskich kompozytorów. Bądźcie Państwo z nami!

Dyrektor Festiwalu:  Renata Borowska-Juszczyńska

Dyrektor artystyczny:  Szymon Mechliński

Przewodniczący Rady Programowej:  John Allison

Rada Programowa:  Jacek Kaspszyk, Ilaria Lanzino, Olena Skrok