X METAFORY RZECZYWISTOŚCI


OFELIA 
Jerzy Fryderyk Wojciechowski
Libretto na podstawie utworu Stanisława Wyspiańskiego pt. „Śmierć Ofelii”

opieka muzyczna: Grzegorz Wierus
opieka reżyserska: Krzysztof Cicheński
video: Julia Kosek
soliści: Maria Antkowiak, Maria Domżał 
Orkiestra Kameralna Teatru Wielkiego w Poznaniu

Jestem od lat pod wielkim wrażeniem geniuszu Wyspiańskiego i spróbowałem połączyć swój talent i pracę z jego sztuką, z jego wizją szalonej Ofelii. Czytając to dzieło czuję, że wewnętrzny dialog postaci jest dramatem człowieka szukającego miłości, ale też i artysty zagubionego w świecie, nie mogącego znaleźć miejsca dla swojej sztuki i siebie. Ten utwór to również decyzje podejmowane w życiu, które każą nam zostać na brzegu lub poddać się wodnej toni.

Jerzy Fryderyk Wojciechowski

 Jerzy Fryderyk Wojciechowski nie tylko skomponował muzykę do tekstu Stanisława Wyspiańskiego Śmierć Ofelii, ale także zaprojektował jego nową, sceniczną rzeczywistość, odnajdując w lirycznym monologu potencjał dramatyczny – rozpisał tekst na dwie postaci, jedną rzeczywistą, drugą uosabiającą wewnętrzny głos. Inwencja kompozytora w zaskakujący sposób przełamuje szekspirowskie, romantyczne czy modernistyczne stereotypy i pozwala przyjrzeć się bohaterce z perspektywy współczesnej. Echa melodii znanych piosenek jednej z gwiazd muzyki pop, które wybrzmiewają w kolejnych scenach, przekształcają i przybliżają doświadczenie Ofelii, dotychczas traktowanej w wielu interpretacjach dość powierzchownie i przedmiotowo. Już sam tytuł tej opery – nie Hamlet, ani też za Wyspiańskim Śmierć Ofelii, ale właśnie Ofelia – sugeruje, kto jest podmiotem, komu należy (w końcu!) oddać głos, albo raczej kogo należałoby usłyszeć. Bohaterka nie powtarza już słów i akcji znanego dramatu, ale błądzi, zastanawia się, dzieli całym swoim doświadczeniem życiowym i próbuje dokonać egzystencjalnego wyboru. 

Prezentacja dzieła Wojciechowskiego w ramach finału Metafor Rzeczywistości nie jest gotową inscenizacją – opieka reżyserska (Krzysztof Cicheński) i wideo (Julia Kosek) - są jednak bardzo pomocne w odkryciu zapisanego w partyturze potencjału scenicznego i dyskursywnego tej opery. 

Intrygujące zagadnienie, wyrażone w pytaniach „kim jest Ofelia?” lub „kim mogłaby (dzisiaj) być?”, „w jakim dramacie uczestniczyć?”, można ująć także w szerszym kontekście – w jaki sposób (i w jakim stopniu) pewien ludzki archetyp, którym niewątpliwie stała się ta postać, ujawnia się we współczesnej kulturze i sztuce oraz w codziennym doświadczeniu jednostki.

Krzysztof Cicheński

Powrót do góry