balet w czterech obrazach, z prologiem i epilogiem
libretto Marius Petipa
na podstawie opowiadania E.T.A. Hoffmanna Dziadek do orzechów i Król Myszy
grupa cenowa S
Pracując nad muzyką do Dziadka do orzechów – i jednocześnie nad operą Jolanta, zaplanowano bowiem jednoczesną premierę opery i baletu tego samego autora – Piotr Czajkowski musiał przerwać na jakiś czas pracę, aby udać się do USA i dyrygować na otwarciu Carnegie Hall. Ci, którzy wierzą w przeznaczenie i omeny, powinni obowiązkowo widzieć w tym wyjeździe przeznaczenie i omen. Balet, przygotowany w ścisłej współpracy z Mariusem Petipą, nie zachwycił rosyjskiej publiczności. Doceniono pracę kompozytora, ale zgodnie ganiono libretto, choreografię – Petipa zachorował i zastąpił go asystent, Lew Iwanow, na którego spadła prawie cała krytyka – i tancerzy, a zwłaszcza wprowadzenie na scenę dzieci. Co jakiś czas próbowano odnowić balet, między innymi zrezygnowano z tańczących dzieci, ale wciąż nie wychodziło. Aż odezwało się amerykańskie „przeznaczenie” Czajkowskiego. W 1944 San Francisco Ballet wystawił Dziadka do orzechów i oczarował Amerykanów. Potem dołączył się The New York City Ballet z choreografią George’a Balanchine’a. Dziadek do orzechów i muzyka Czajkowskiego znalazła swą po dziś dzień najwierniejszą publiczność w Stanach Zjednoczonych. Warto było przerwać pracę i udać się w uciążliwą dyrygencką podróż przez Atlantyk.
